Op slechts zestien Kamerzetels staat de PvdA volgens de laatste peiling van
Maurice de Hond van eind september. Dat is minder dan de helft van het
huidige aantal en maar één zetel boven het absolute dieptepunt van afgelopen
zomer.

De paniek is toegeslagen bij de partij. Fractievoorzitter Mariëtte Hamer riep
onlangs om een ‘reanimatieprogramma’ om de PvdA weer tot leven te wekken. De
partij "zit in de alarmfase", zei ze.

Geen wonder dat er gezaagd wordt aan de poten van de partijleider. In
Haagse kringen is het speculeren over de opvolging van Wouter Bos al
begonnen. Volgens Elsevier commentator Syp Wynia zouden Job Cohen en Ronald
Plasterk zich al warmlopen om het stokje over te nemen.

Als dat zo is, dan gaat het na de gebeurtenissen van deze week waarschijnlijk
om een nutteloze warming-up. De bijna gevallen leider van de PvdA is als
minister in crisistijd bezig met een bijzondere comeback. De kredietcrisis
had op geen beter moment kunnen komen.

Eerst trad Bos op de voorgrond met het verbod op ‘naked short selling’. De
meeste Nederlanders hadden (en hebben) geen idee wat naakt-kort-verkopen zou
kunnen zijn. Maar Bos pakte toch maar mooi de speculerende, buitenlandse
hedge fondsen aan. Een stoere actie.

Afgelopen weekend kon Bos zich zelfs opwerpen als redder van banken.
Met slimme verwijzingen naar ‘het spaargeld van de Nederlanders’, wist hij
een investering van vier miljard in een brakke bank, te verkopen als de
beste deal in jaren.

In de Tweede Kamer kreeg zijn reddingsactie een staande ovatie. Een typisch
staaltje van ‘rallying around the leader’. Als de nood hoog is,
willen we graag geloven dat onze leiders geweldige mensen zijn.

In dit geval was de lof terecht. In ruil voor de vier miljard aan staatssteun
kreeg Bos een flinke hoeveelheid aandelen in de bank. Daardoor zal de
schatkist meeprofiteren als het straks weer beter met Fortis gaat en de
aandelenkoers stijgt.

De afgelopen dagen blijft Bos handig surfen op deze plotselinge golf
van aanhankelijkheid die na de redding van Fortis is ontstaan. In een
behendig een-tweetje met PvdA-Kamerlid Paul Tang, zette hij de aanval in op
de idiote bonussen voor falende bankbestuurders. Eerst via zelfregulering,
maar als dat niet werkt met hardere maatregelen. Dergelijke ideeën gaan er
bij de kiezer natuurlijk in als koek.

De redding van Fortis smaakt naar meer. Waarom niet ook alle andere Europese
banken redden? Samen met premier Balkenende lobbyt hij voor reddingsfondsen
in alle EU-lidstaten waarmee landen hun eigen banken zouden kunnen redden.

Alweer een puik idee, want Europese coördinatie is precies wat we nodig
hebben. Laat Bos er wel voor zorgen dat het geen reddingsfonds wordt zoals
dat van Paulson in de VS. Dat plan gaat uit van het opkopen van slechte
leningen, zonder dat de staat er aandelen voor terug krijgt. Bij de redding
van Fortis heeft Bos laten zien hoe dat slimmer kan.

Is dit de gehoopte ommekeer voor de PvdA? Dat is nog lang niet zeker.
De kredietcrisis helpt Bos nu even, maar kan zich zo tegen hem keren.

Bijvoorbeeld als de verkoop van ABN Armo mislukt. Of als Fortis toch weer in
de problemen komt en de overheid voor de tweede keer te hulp moet schieten.

Ook zijn vorige week met veel trots gepresenteerde begroting, kan in de
kredietcrisis ten onder gaan. Als de economische fall-out van de crisis
erger wordt dan verwacht, loopt het tekort op en zijn harde bezuinigingen
waarschijnlijk niet te vermijden.

Een partijleider die diep moet snijden in de uitgaven, daar win je geen
verkiezing mee.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl